Wat is vruchtgebruik precies?

Wanneer je aandelen schenkt met “voorbehoud van vruchtgebruik”, geef je enkel de blote eigendom door aan je kinderen. Jij blijft zelf nog controle houden over de vennootschap én je blijft de dividenden ontvangen. Op die dividenden betaal je dan roerende voorheffing, normaal gezien 30 procent.

Maar in sommige gevallen kan je gebruik maken van een gunstregeling die dat percentage halveert: het zogenaamde VVPR-bis-regime.

Wat is het VVPR-bis-regime?

Dit is een fiscale regeling die toelaat om dividenden uit je kmo-vennootschap slechts aan 15 procent roerende voorheffing te onderwerpen (in plaats van de gebruikelijke 30 procent dus). Klinkt goed, toch?
Maar er zijn wel enkele voorwaarden:

• Het moet gaan om een kleine vennootschap (volgens de wettelijke criteria).
• De aandelen moeten zijn uitgegeven na 1 juli 2013.
• Ze moeten zijn uitgegeven in ruil voor een inbreng in geld.
• Het verlaagde tarief van 15% geldt pas vanaf het derde boekjaar na de inbreng.
• De eigenaar moet onafgebroken volle eigenaar geweest zijn van de aandelen

Het probleem bij vruchtgebruik

En hier wringt het schoentje: als je de volle eigendom van de aandelen schenkt aan je kinderen, blijft de vennootschap gewoon genieten van het VVPR-bis-tarief. Maar als je enkel de blote eigendom schenkt (en zelf vruchtgebruiker blijft), dan valt dat voordeel weg. Zowel jij als vruchtgebruiker als je kinderen (later, als zij de volle eigenaar worden) kunnen dan geen gebruik meer maken van het verlaagde tarief. De vennootschap moet dan weer 30% roerende voorheffing inhouden.

Gelukkig bestaat er een alternatief: de liquidatiereserve

Een eenvoudige oplossing om toch van een voordelig tarief te blijven genieten, is het aanleggen van een liquidatiereserve. Hierbij boek je een deel van de winst apart in de vennootschap. Daarop betaal je éénmalig 10% extra belasting. Na een wachttijd (die binnenkort daalt van 5 naar 3 jaar) kan je die reserve als dividend uitkeren tegen een gereduceerd tarief van 6,5% roerende voorheffing. Alles samen komt dat uit op een totaal van 15% belasting, in lijn met het VVPR-bis-regime.

Wacht je met uitkeren tot bij de vereffening van de vennootschap, dan is zelfs géén roerende voorheffing verschuldigd op die liquidatiereserve.

Doen of niet doen?

Schenkingen met voorbehoud van vruchtgebruik zijn een slimme manier om je vermogen op termijn door te geven, zonder meteen alle controle te verliezen. Maar let dus wel op de fiscale impact op je dividenden.

Heb je vragen over successieplanning en het opbouwen van liquidatiereserves? Contacteer dan je dossierbeheerder.